CẮT SÓNG MÀ ĐI

1. XUỒNG BA LÁ.
2. TÁC RÁNG (HAY VÕ LÃI)

XUỒNG BA LÁ

Miệt đồng bắng Nam bộ có nhiều sông lạch nội đồng.

Phương tiện di chuyển của dân, đa số là xuồng ba lá.

Đó là chiếc xuồng con, không có bánh lái, trên xuồng có mái chèo (hay mái dầm) dùng để đi trên sông,  trên nội đồng hoặc cái cây sào dài chống xuống nền đất mà đi …khi xuồng cần len lỏi trong các lạch nước nội đồng ngập nước ngọt vào mùa mưa, nhất là khi muốn thu hoạch lúa trời. Lúa trời có người gọi là lúa ma, không do ai trồng cả, lúa nhanh chóng mọc theo kịp các đợt  triều cường  trong mùa nước nổi. Lúa chín không đồng loạt, chỉ cần kéo nhành lúa vào xuồng đập vài ba nhát … hạt lúa chín rơi vào trong xuồng.

Sông lạch, nội đồng quanh năm nước ngọt, mặt sông như mặt ao hồ không một gơn sóng ngoại ngoại trừ có xuồng qua lại.

Tôi rất ngạc nhiên khi thấy một bé gài vừa bơi xuồng (bơi bằng mái dầm), vừa ca giọng cổ rất đúng điệu.

Tôi ngạc nhiên vì tôi không biết bơi xuồng và không biết ca vọng cổ.

Tôi chỉ biết lỏm bỏm vào câu tân nhạc như “dậy mà đi, ai chiến thằng khong hề chiến bại, ai nên khôn không khốn một lần”

Có một lần tôi tập bơi xuồng cùng một BS đồng khóa (người gốc Tiền giang).

Khi bơi bằng mái dầm, khi bơi… tôi đưa ghe đi từ bờ phải sang bờ trái, và từ trái sang phải.

Anh bạn tôi cười ngất và các cô gái có nhà sống ven sông cũng rủ riệt ra cười.

Anh bạn tôi chỉ dạy như sau, muốn bơi xuồng phải làm động tác như người đánh bi da khi thục một quả bóng trên bàn bi da. Nhưng mà anh có biết chơi bi da không đã?

Tôi không biết chơi bi da.

Thế là anh không thể học bơi xuồng được đâu.

Thật thế tôi không thể bơi xuồng như cô bé gái ….

Tôi có một trãi nghiệm không biết có đúng không, các em sinh viên học sinh thành phố có dịp đi công tác “hè” ở vùng sống nước …nhất là những người mới đi xuống ba lá lần đầu…thường gặp cảnh: khi xuống xuồng thì không viêc gì… nhưng khi xuồng cắp bờ … nôn nóng lên bờ sẽ bị rơi ra khỏi xuống, té xuống bãi sình … do xuồng bị tròng trành, các em mới đi lần đầu không thể giử cân bằng nhất là ở tư thế đứng.

TÁC RÁNG (HAY VÕ LÃI)

Nông trường Dừa Đổ hòa (TNXP – H.Duyên Hải) cũng thuộc vùng sông nước, vùng phèn mặn. Phương tiện vận chuyển cán bộ, đội viên là chiếc võ lãi còn gọi là chiếc tác ráng.

Nó là chiếc thuyền bề ngang thì nhỏ, bề dài thì rất dài.

Máy gắn sẳn trong ghe và ghe có bánh lái, loại ghe này thường được thấy ở Long Xuyện, Cần Thơ… hay ở Kampuchia.

Ghe lướt rất nhanh rất thuận lợi và tiết kiệm nhiên liệu.

Ghe thường xuyên qua lại trên sông Lòng Tàu giữa Nhà bè  và Đổ Hòa.

Sông Lòng Tàu thuộc loại sông lớn và có nhiều tàu biển ra vào cảng Saigon.

Nhất là mỗi khi có con tàu Thống Nhất đi qua, dòng sông nổi sóng.

Hai bên bờ các ghe nhỏ bị sóng nhồi lên, dập xuống.

Anh Kiệt lái ghe võ lãi cho tôi biết khi thấy bóng tàu Thống Nhất là võ lãi phải chạy chậm, đi sát vào bờ và chuẩn bị cắt sóng do tàu Thống Nhất tạo ra.

Thế nào là cắt sóng.

Đi trên sông các ghe nhỏ sợ nhất là bị sóng đánh vào mạn sườn, sóng mạnh sẽ làm lật ghe.

Do đó muốn không bị sóng nước đánh chìm, tất cả các ghe nhỏ phải tìm hướng cắt sóng.

Cắt sóng tức là đi thằng góc với sóng lớn, khi nào hết sóng lớn thì muốn đi sao cũng được.

Vậy tác ráng có thể ra biển không ?

Tác ráng không nên ra biển vì khi ra biển… ngay cả các tàu gổ đánh bắt cá cũng phải cắt sóng mà đi nếu không,…. sóng ngang đánh chìm tàu như chơi.

Di chuyển trên vùng sông nước luôn phải mang theo áo phao dù bản thân là tay bơi giỏi.

Đom Đóm

Ảnh minh hoạ sưu tầm từ Internet