THẰNG ĐÙ - PHẠM TRƯỜNG PHỤC.

Phạm Trường Phục, tên thật Phạm Khiết, là lão tướng TNXP (SN 1952 – mất năm 2011, Chín Khiết). Ông từng là thành viên Ban biên tập báo Tuyến Đầu LL.TNXP, những năm 1980 - 90. Ông đã sáng tác nhiều thơ, văn được in trong báo. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc truyện ngắn “THẰNG ĐÙ”. NBT.

Hắn có tên hẳn hoi nhưng trong đơn vị không ai gọi hắn là Quang mà gọi là thằng Đù. Liên đội đóng quân giữa rừng, xa dân, xa thành phố, nên dẫu muốn truy tìm nghĩa chính xác của từ đù tôi cũng đành chịu.

Nhìn hình vóc bên ngoài, trông hắn cũng cao ráo tuy hơi cục mịch. Khuôn mặt hắn bầu bầu nhưng anh em nhất trí với nhau là mặt mâm. Riêng đôi mắt hắn thì lắm nhận xét khác nhau, người bảo mắt lươn, người quả quyết như đinh đóng cột là mắt chuột chính cống; còn các cô thì kháo nhau: ban đêm đi qua sam nữ mắt hắn như mắt mèo. Thật chẳng biết đâu mà lần!

Nhưng mà hắn cứ là hắn. Hắn là thằng Đù, dù chẳng ai biết đù có nghĩa là gì! Tôi thì nghĩ rằng: có lẽ, đù có liên quan cận với gù. Khổ nỗi lưng hắn có gù đâu, lưng hắn dài nhưng không gù, hơi khom khom thì đúng hơn.

Ngày hắn về Liên đội cũng là ngày anh Khánh ra đi. Đêm liên hoan chia tay anh Khánh, toàn đơn vị đều thức bên những chén trà cám. Cái tính lầm lì, ít nói, ít cười của Khánh cũng bỗng chốc trở thành thuộc tính chung của hơn 500 con người trẻ tuổi. Vui sao được khi người mình yêu dấu ra đi. Anh Khánh nói: “Trái đất tròn, tụi mình rồi sẽ gặp nhau”. Tôi không tin, bởi vì có bao giờ tìm lại được những gì đã mất, nếu có gặp lại cũng chẳng như ngày nào, thời gian chạy theo đường thẳng cơ mà!

Ngày hắn về chưa ai biết gì về hắn cả. Chỉ biết hắn lù lù lộ diện và hơn 500 đôi mắt nhìn hắn, nghe hắn nói những câu nói đầu tiên sau buổi lễ chào cờ thường lệ đầu tuần:

“Thưa các đồng chí…

Tôi được trên giao lãnh đạo các đồng chí, tôi xin hứa sẽ làm hết sức mình để đơn vị tiến lên, xứng đáng với danh hiệu là đơn vị tiên tiến toàn Tổng đội…”

Sau bài đích cua hơn một giờ đồng hồ, hơn 500 đôi chân muốn quỵ xuống, thế mà vẫn phải ra hiện trường. Một điều chưa bao giờ xảy ra vào thời anh Khánh làm Liên đội trưởng. Dù nói chậm, trong những khi tập họp toàn Liên đội, anh Khánh cũng chưa bao giờ nói quá 10 phút và cũng chưa bao giờ bắt anh em đứng để nghe anh nói trong khoảng thời gian ngắn ngủi ấy. Thế mà hắn…

Việc làm đầu tiên của hắn là lệnh cho ban kế hoạch xây dựng Văn phòng của Liên đội trưởng nội trong 3 ngày phải xong. Anh em bắt đầu xì xào về cung cách lãnh đạo của hắn, về chế độ riêng của hắn. Nếu như trước kia anh Khánh cùng ăn cơm như mọi người, theo khẩu phần do bếp ăn tập thể chia, thì bây giờ hắn có cần vụ riêng để phục vụ cho riêng hắn. Lãnh đạo phải khác anh em chứ – có người nói như vậy. Tôi cũng mơ hồ nghĩ: mắc mớ gì Liên đội trưởng phải ăn, ngủ, giải trí như đội viên!

Sau ngày hắn về hơn tháng, Thọ cẩn – vì tính Thọ rất cẩn thận – nói với tôi: “Bố ơi, anh nghĩ sao nếu tôi đào ngũ”. Tôi chưng hửng, ngỡ như vừa nghe tiếng sấm động lúc trời đang đẹp nắng. Ngẫm nghĩ một hồi, Thọ tiếp, giọng bùi ngùi: “Anh em lao động ngoài hiện trường, mưa lạnh lẽo, không có một điếu thuốc lá để hút cho đỡ vả; còn Liên đội trưởng nằm nhà mà lại lệnh cho hậu cần xuất thuốc đều đều… Chịu hết nổi rồi Bố ạ! Mình cấp duới phải chấp hành, nhưng làm tay sai thì mình chịu. Anh em chửi chết! Mà này, Bố biết chuyện đêm qua chưa… Hắn vuốt tóc Mai Bình lúc Mai Bình đang ca gác…”

*         

Hội nghị chuyên đề về công tác tổ chức Đoàn do Ban chấp hành Đoàn Tổng đội tổ chức kết thúc, tôi định ra về thì thấy hắn từ Văn phòng Tổng đội bước ra. Hắn ngoắc tay gọi tôi:

- Cậu ở lại giúp mình chút việc rồi mình đưa về luôn, hắn nói.

Tôi theo hắn đến nhà ở của Tổng đội trưởng nằm cách văn phòng năm mét. Khoảng 5, 6 người đang ngồi nói chuyện rì rầm trong nhà, ngoài Tổng đội trưởng là người tôi đã thấy, còn tất cả đều lạ.

- Cậu ra phía sau bửa một ít củi, hắn ra lệnh.

Theo lời hắn, tôi lặng lẽ thi hành. Trên một khoảng đất rộng, thoáng đãng, tôi thấy một bếp lửa dã chiến có một nồi nước lớn đang reo, cạnh bếp lựa một con chó to vừa bị chọc huyết.

- Cậu ăn “kờ tây” được chứ, hắn từ trong nhà ra hỏi.

- Chưa bao giờ, tôi trả lời và nhìn hắn.

Bây giờ hắn đã cởi hết quần áo, chỉ mặc độc cái quần xà lỏn. Hắn mài dao chuẩn bị cạo lông chó. Trời đang nắng gắt, đầu không đội mũ, hắn cặm cụi và chăm chỉ “lao động” phục vụ, không hay trán lấm tấm mồ hôi. Thấy hắn làm tôi chợt nhớ đến những ngày hắn ở Liên đội. Thật là hai hình ảnh đối lập đặt cạnh nhau, một bên là con người “lao động” cật lực và quên mình, một bên là con người áo quần tươm tất cầm súng săn đi bắn chim tại hiện truờng, nơi anh em đang phát hoảng. Trong một con người có hai con người sao? Tôi tự hỏi và không trả lời được. Bỗng tôi nghe tiếng tắc tè kêu. À, có lẽ hắn là “con kỳ nhông” của Tsekhốp…

Hắn tỏ ra thông thạo nấu nướng thịt chó. Đến một giờ chiều thì các món ăn nóng sốt được dọn lên và bữa tiệc bắt đầu bằng lời giới thiệu của Tổng đội trưởng:

- Đây là bữa liên hoan nhỏ do Liên đội Q.T chiêu đãi. Mời các anh nâng cốc.

Tôi cầm ly lên cho có lệ, chợt thấy hắn liếc mắt khó chịu. Tôi ngạc nhiên không hiểu sao cả, thì:

- Cả em nữa, Tổng đội trưởng đưa ly chỉ thẳng về phía hắn.

Hắn dạ dạ rồi hai tay bưng cái ly hạt mít, chưa dám đưa lên môi, vì Tổng đội trưởng uống chưa xong. Đầu óc tôi dần trở nên lùng bùng. Tôi nhìn ra phía cửa, nắng đang dịu dần, còn tiếng dạ… dạ… em… em… thoát ra từ miệng hắn cứ đều đều buông sau những câu nói của Tổng đội trưởng.

*    *

Hoa Bí thư chi đoàn phát biểu:

- Hôm nay Chi đoàn ta họp bất thường để nghe đồng chí Mai Bình tường thuật lại ca gác đêm… ngày… tháng… năm… Trong tinh thần đấu tranh xây dựng, tôi xin mời đồng chí Mai Bình thẳng thắn trình bày sự việc đã xảy ra cho tập thể quyết định.

- Vào lúc 24 giờ, khi tôi gác được 10 phút thì đồng chí Quang, vai mang súng AK đến hỏi: em Bình, gác một mình thế này em có sợ không? Tôi trả lời: có gì đâu mà sợ! Tôi vừa nói xong thì đồng chí Quang lại sát tôi cười cười, rồi đưa tay vuốt tóc tôi và định… nhưng tôi đã thụt lùi lại và chạy vào sam. Đó là toàn bộ sự việc.

- Thưa các đồng chí – Quang nói – những điều đồng chí Mai Bình trình bày là hoàn toàn đúng, nhưng trong 3 ngày nay có đồng chí cho rằng tôi có “máu dê” là sai.

- Đồng chí Quang là người lãnh đạo cao nhất ở đây – Vân, Phó Bí thư Chi đoàn phát biểu – và về tuổi tác thì lớn hơn Mai Bình. Theo tôi, đồng chí Quang không có động cơ gì xấu. Đúng là ảnh coi đồng chí Mai Bình như người em trong nhà.

- Tôi không nhất trí với ý kiến của đồng chí Vân – Hoa phát biểu – nói thẳng ra là đồng chí Quang đã đụng chạm đến danh dự và phẩm giá của một người con gái. Động cơ gì, khi mà không phải phiên trực của đồng chí, đồng chí đến sam nữ. Tôi cho rằng đồng chí Quang thiếu thành khẩn.

-           …

-           …

- Nếu các đồng chí nói như vậy – Quang phát biểu – thì tôi xin nhận khuyết điểm. Trong đời, ai cũng có khuyết điểm, tôi xin hứa khắc phục.

- Kết quả biểu quyết: cảnh cáo đồng chí Quang (5 phiếu đồng ý, 2 phiếu trắng).

Tôi ngồi đọc lại biên bản họp chi đoàn trên đây ngay trong đêm, sau khi ở nhà Tổng đội trưởng về. Không ngủ được, tôi khều Thọ cẩn ra sân cờ ngồi chơi. Ở rừng trăng đẹp quá, ánh trăng như gieo vào cây cỏ từng giọt tơ óng ánh dịu ngọt. Nhìn trăng, con người ta cảm thấy thanh thản trong lòng, nhưng tôi và Thọ cẩn thì tâm tư xao động. Phải chi thằng Đù không lãnh đạo đơn vị thì hay biết bao nhiêu, phải chi anh Khánh làm Tổng đội trưởng thì làm gì có quyết định điều động đồng chí Hoa sang công tác khác, làm gì có quyết định bố trí Vân làm Bí thư chi đoàn!

- Bố à, từ tuần tới tất cả các giáo án của tụi mình phải có chữ ký của Liên đội trưởng duyệt, cuối cùng Thọ cẩn rầu rĩ nói.

- Có chuyện đó nữa sao? Tôi ngạc nhiên hỏi.

- Tổ phát thanh đã đọc đi, đọc lại quyết định trên vào lúc tối, khi ấy Bố chưa về, Thọ cẩn tỉnh bơ trả lời.

Quái quỉ thật, một thằng chưa học xong bậc phổ thông trung học lại duyệt giáo án của một người tốt nghiệp đại học nghĩa là sao! Không khéo tôi cũng trở thành thằng Đù con, nếu làm theo nó một cách vô ý thức và răm rắp!

Phạm Trường Phục

Tài liệu do Ô. Ông văn Chiến và Nguyễn Giáo Hóa cung cấp. Hình sưu tầm thêm trên Internet. Xin chân thành cám ơn các tác giả.